Tojikiston Ichki ishlar vazirligi rahbarining aytishicha, Rossiya qamoqxonalarida jazo o‘tayotgan 100 ga yaqin davlat fuqarolari Rossiya armiyasiga jalb qilinib, Ukrainadagi urushga yuborilgan.
Ukrainadagi urush avj olishi fonida Rossiya o‘z armiyasi uchun Qozog‘istondan ko‘ngillilarni yollashni boshladi, deb yozmoqda Reuters. Internetdagi reklama mamlakat aholisiga “aniq yo‘naltirilgan” va shartnoma imzolangandan keyin 5000 dollardan ortiq to‘lov taklif qilinmoqda.
Ukrainaning bosib olingan Gorlovka hududida Rossiya armiyasi safida O‘zbekiston fuqarolari aniqlandi. Ukraina QK Bosh shtabi o‘zbekistonliklar Mariupolga qurilish ishlari uchun kelgani, biroq ularning pasportlari olib qo‘yilib, ko‘ngilli sifatida safarbar etilganini ma’lum qildi.
Minglab Ukraina fuqarolar Rossiya Ukraina tomonidan bosib olingan hududlardagi rasmiy va norasmiy qamoqxonalarda saqlanmoqda. Ular qiynoqqa solinib, qul sifatida mehnatga majburlanmoqda, deyiladi Associated Press surishtiruvida.
YI Rossiyaga qarshi 11-sanksiyalar paketini qabul qildi. Energetika, transport va savdo sohalarida yangi cheklovlar joriy etilmoqda. Rossiya mudofaa kompleksini qo‘llab-quvvatlagani uchun uchinchi davlatlarning 87 ta korxonasi, jumladan, O‘zbekiston kompaniyalari ham sanksiyalarga uchradi.
Rossiyaning Ukrainaga keng ko‘lamli bostirib kirishi boshlanganidan beri 9000 dan ortiq tinch aholi halok bo‘ldi, 16 000 ga yaqin kishi jarohatlandi. BMT ma’lumotlariga ko‘ra, harbiy harakatlar sodir bo‘lgan joylardan ma’lumot yig‘ish qiyinligi sababli haqiqiy raqamlar ancha yuqori bo‘lishi mumkin.
BBC rus xizmati Markaziy Osiyo davlatlari fuqarolarining Rossiya qamoqxonalaridan Ukrainadagi urushga yollangani bo‘yicha tekshiruvni e’lon qildi. Ma’lumotlarga ko‘ra, bunday yollanganlar orasida kamida 93 kishi halok bo‘lgan, ulardan 34 nafari o‘zbekistonlik.
Ukrainaning Krivoy Rog shahridagi turar joy binosi tunda Rossiya armiyasi tomonidan o‘qqa tutildi. Hujum oqibatida kamida 6 kishi halok bo‘lgan, yana 25 kishi yaralangan.
Rossiya armiyasining Kiyevga uyushtirgan navbatdagi havo hujumida 3 kishi, jumladan bir bola qurbon bo‘ldi. Bu so‘nggi bir oy ichida Ukraina poytaxtining kamida 18-marta o‘qqa tutilishi hisoblanadi.
Rossiya qamoqxonasidan Ukrainadagi urushga “safarbar qilingan” 23 yoshli o‘zbekistonlik halok bo‘ldi. Onasining aytishicha, u qo‘liga hech qachon qurol olmagan. “„Men xizmat qilmayman, odam o‘ldirmayman, onajonim, men bormayman, desam ham majburlashdi“, — dedi”, — deya o‘g‘li bilan so‘nggi suhbatni yodga oldi u.
Buyuk Britaniya Mudofaa vazirligi Rossiya hukumatining Ukrainaga qarshi jangovar harakatlarda qatnashish uchun Markaziy Osiyodan kelgan muhojirlarni yollashga urinayotganini xabar qildi. Harbiy xizmatga rozi bo‘lganlar rus qo‘shinlarining yo‘qotish darajasi yuqori bo‘lgan frontga yuborilishi mumkin, deyiladi sharhda.
Aktam va Zuhra Mahmaziatovlar — asli o‘zbekistonlik Ukraina fuqarolari. Rossiya bosqinidan so‘ng ular Germaniyaga qochib, Berlinda o‘zbek restorani ochgan. Menyuda — osh, manti va somsa. “Gazeta.uz” noma’lumlik sari safar vaqti yuz bergan muvaffaqiyat tarixini hikoya qiladi.
Bir yil avval, 24 fevralda Rossiya Ukrainaga bostirib kirgandi. Shu kuni «Gazeta.uz» Ukrainadagi vatandoshlar va ushbu mamlakat fuqarolaridan o‘z shaharlarida nimalar bo‘layotgani, rasmiylar qanday choralar ko‘rayotgani haqida so‘ragandi. Bir yil o‘tib, biz ular bilan yana bog‘lanib, nimalar o‘zgarganiga qiziqdik.
Ukrainaning Toshkentdagi elchisi Nikolay Doroshenko Rossiya bosqiniga bir yil to‘lishi arafasida «Gazeta.uz»ga intervyu berdi. Elchi Ukrainadagi hozirgi vaziyat, O‘zbekiston bilan munosabatlar holati, Ukraina tomoni hamkorlik istiqbollarini qanday ko‘rayotgani va O‘zbekiston tomonining yordami haqida gapirdi.
Rossiyaning Ukrainaga bosqinchilik urushi qachon tugashi noaniq. Ekspertlar front voqealaridan taxminiy xulosani chiqarmoqda: ba’zilar urushni qahraton qish hal etadi deydi, ayrimlar esa mutlaqo boshqa fikrda. «Gazeta.uz» The Guardian nashrida e’lon qilingan xulosalarni o‘zbek tiliga o‘girdi.
Yevroparlament Rossiya qo‘shinlarining Ukrainadagi tinch aholiga nisbatan vahshiyliklari uchun Rossiyani terrorizm homiysi sifatida tan oldi. Shuningdek, deputatlar Yevropa kengashini Rossiyaning «Vagner» xususiy harbiy kompaniyasi va «Qodirovchilar» polkini terrorchi tashkilotlar ro‘yxatiga kiritishga chaqirdi.
Qozog‘iston Rossiya bilan munosabatlarini qayta ko‘rib chiqishga qaror qildi hamda AQSh, Turkiya va Xitoy timsolida ittifoqchi qidira boshladi, deb yozadi WSJ. Mamlakat savdo yo‘llarini diversifikatsiya qilishga tushdi, mudofaa budjetini oshirdi va Turkiya bilan jangovar dronlarni ishlab chiqarishga kelishib oldi.
Ukrainadagi urush oqibatida O‘zbekiston, Qirg‘iziston va Tojikistonda korxonalar xarajatlarning oshishi va kreditlash imkoniyatlarining qisqarishi kabi muammolarga duch kelmoqda. Jahon bankiga ko‘ra, bu biznesning yopilishi, ish joylarining yo‘qotilishi va iqtisodiy o‘sishning sekinlashishiga olib kelishi mumkin.
Ukrainadagi urush Rossiyaga kuchli bog‘langan iqtisodiyotlar uchun tashqi savdo xatarlarini keltirib chiqardi. Shunga qaramay, mart-aprel holatiga O‘zbekiston tashqi savdosi sog‘lom ko‘rsatkichlarda o‘sdi. «Gazeta.uz» kolumnisti Mirkomil Xolboyevning ta’kidlashicha, bu tendensiya kelgusi oylarda o‘zgarishi mumkin.
Global beqarorlik sharoitida ichki bozorda narxlar barqarorligini ta’minlash maqsadida ayrim turdagi oziq-ovqat mahsulotlarini olib kirish va sotishda QQSning nol stavkasi muddati 31 dekabrgacha uzaytirildi. Imtiyozli davrning uzaytirilishi go‘sht va kartoshka bozorida kutilgan natijani berishi kutilmoqda, biroq o‘simlik yog‘i narxlari barqarorlashuvi uchun yetarli bo‘lmasligi mumkin. Iqtisodchi, «Gazeta.uz» kolumnisti Mirkomil Xolboyev Ukrainadagi urush ortidan jahon iqtisodiyotida yuzaga kelgan tanglik sharoitida QQS imtiyozlarining ichki bozordagi narxlarga qanday ta’siri qilishi haqida so‘z yuritadi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting